Wat is regeneratieve landbouw?
Bij regeneratieve landbouw staat het bodemleven centraal. Alles wat een regeneratieve boer doet is gericht op het optimaliseren ervan. De boer faciliteert de natuurlijke processen zodanig dat de natuur zijn werk kan doen. Als de boer de juiste omstandigheden creëert, redt de natuur het zelf wel.
Regeneratieve boeren hebben een holistische kijk op hun bedrijf. Zij begrijpen dat alle verschillende variabelen op elkaar ingrijpen. In plaats van symptoombestrijding zoeken zij naar de kern van de problemen en pakken die aan. Bij iedere ingreep die ze doen kijken ze ook altijd naar het effect op het geheel.
Iedere boer en iedere locatie is anders. Voor ieder bedrijf is dus een eigen aanpak nodig om de bedrijfsvoering continu te verbeteren. Dit vraagt om boeren die goed kunnen observeren en van daaruit handelen. Ze stellen zichzelf continu de vraag “Klopt het wat ik doe en waar kan ik bijsturen om te verbeteren?”
Hoe is regeneratieve landbouw ontstaan?
Boeren zagen dat het land dat ze zelf bewerkten met kunstmest en pesticiden er een stuk slechter bij lag dan de direct aangrenzende onbewerkte gebieden. Zij raakten hierdoor gefascineerd en zijn de natuur verder gaan observeren. De principes die ze in de natuur zagen, zijn ze gaan toepassen op hun bedrijf. Ondertussen zijn er veel mooie voorbeelden over de hele wereld, en ook in Nederland.
Geen standaard aanpak, wel een aantal vaste principes
Iedere boer is anders en iedere boerderij is anders. Er is dus geen standaard aanpak, maar er zijn wel een aantal vaste principes die we toepassen. Meer weten over onze aanpak of deze principes?
-
Minimale verstoring van de bodem
-
De bodem bedekt houden, het liefst met levende planten
-
Altijd een holistische kijk op de zaken
-
Meer diversiteit in beplanting
-
Minder kunstmest en chemie, meer natuurlijke oplossingen
-
Pas stripgrazen toe
-
Proberen, leren en verbeteren - steeds maar weer
-
Voeg grazende dieren toe
Regeneratieve boeren werken niet tegen, maar juist met de natuur
Een voorbeeld:
Peter Oosterhof - melkveehouder in Foxwolde
Het verschil tussen regeneratief en gangbaar
Regeneratieve landbouw is gericht op het behalen van een goede winst op de lange termijn en is gebaseerd op het natuurlijke systeem. Het bodemleven staat centraal en regelt alles. Hoe beter het bodemleven functioneert, des te minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen er nodig zijn. De bodem komt steeds meer tot leven. Hierdoor ontstaat een opwaartse cyclus, waardoor steeds meer kosten van ingrijpen kunnen worden bespaard, de winst groeit en onder aan de streep hetzelfde of zelfs een beter resultaat wordt behaald.
Gangbare landbouw is gericht op het behalen van een zo hoog mogelijke opbrengst en is gebaseerd op het industriële systeem. Er is veel symptoom bestrijding, zoals het steeds toenemende gebruik van kunstmest, chemie en genetische modificaties om op eenzelfde productieniveau te blijven. Dat kost steeds meer geld en energie waardoor de winst onder druk komt te staan.
Hoe herken je een gezonde bodem?
Hoe donkerder de bodem, hoe meer organisch materiaal en koolstof er in zit
Het ruikt niet naar rottende eieren of koperen munten (zwavel)
Het heeft eenzelfde structuur als hüttenkäse of chocolade cake; niet compact maar wat losser
Het bevat aardwormen en aardwormen poep, mestkevers, schimmels en alle andere tekenen van leven
Bij het optrekken van een plant uit de bodem, dan komt de wortel mee (breekt niet af), zijn er veel wortels te zien en bij het schudden van de plant brokkelt de aarde van de wortels af
Regeneratief is veel minder energie intensief
Een boerderij midden vorige eeuw was energie positief. Er was minder energie nodig dan wat de geproduceerde producten aan energie opleverden. Tegenwoordig gaat er zo’n zes keer meer energie in een boerderij dan dat er uit komt! Dat komt bijvoorbeeld doordat we nu werken met machines zoals tractoren, maar ook omdat er kunstmest en bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, waarvoor veel energie nodig is om het te produceren. Meer lezen?
De landbouw is onderdeel van een groter geheel
Wat we eten is van belang voor onze gezondheid. Onze gezondheid hangt af van hoe gezond onze bodems zijn waar ons voedsel vanaf komt. Eén van de centrale problemen is dat wij onszelf niet meer als natuur zien en dat we ook de landbouw los hebben gekoppeld van de natuur.
Willen we echt impactvolle stappen met elkaar zetten, dan vraagt dat om naar het hele systeem – van de boerderij en de keten helemaal tot aan de consument – te gaan kijken en aan te passen daar waar nodig. Dat we paradigma’s durven los te laten. Maar al te vaak horen we dat ons voedsel te duur wordt als we het natuurvriendelijker gaan verbouwen, dat er dan te weinig voedsel voor iedereen zou zijn, en dat landbouw ten koste van de natuur gaat. Maar is dat echt wel zo?
Wij delen graag ons perspectief over hoe wij tegen dit soort dingen aankijken !